سوگ واکنش طبیعی ما به از دست دادن است. مرگ یک از عزیز، از دست دادن شغل یا پایان یک رابطه عاطفی تجربههای سختی برای ما هستند، در چنین شرایطی اغلب احساس غمگینی، تنهایی و یا اضطراب به سراغمان میآید. روش سوگواری و مدت زمان آن بسته به هر فرد متفاوت است.
بر اساس یک نظریه معتبر روانشناسی، برای تجربه یک سوگ سالم و طبیعی باید از پنج مرحله عبور کنیم؛
1. مرحله اول انکار واقعیت از دست دادن است در این مرحله ممکن است دچار شوک و یا بی حسی شویم.
2. مرحله دوم تجربه خشم است که به دنبال روبرو شدن با احساس فقدان و مرگ اتفاق میافتاد. این خشم نسبت به دیگران، زندگی به طور کلی و حتی عزیز از دست رفته مان نشانه می رود.
3. مرحله سوم چانه زنی است. این مرحله مملو از افکار سرزنش آمیز پیرامون مقصر شمردن خود در مرگ فرد متوفی است. در اینجا جمله هایی نظیر “چه میشد اگر…” یا ” اگر فقط می توانستم…” را زیاد بکار میبریم.
4. مرحله چهارم افسردگی آغاز میشود. در این مرحله خلق پایین، گریه های مکرر، مشکل خواب و یا کاهش اشتها را تجربه می کنیم.
5. مرحله پنجم پذیرش مرگ است. در آخرین مرحله از سوگ واقعیت از دست دادن را میپذیریم و درک میکنیم که چیزی در این مورد تغییر نخواهد کرد. اگر چه هنوز غمگین هستیم ولی میتوانیم به زندگی معمول و روتین روزانه خود برگردیم.
جالب است بدانیم گاهی اوقات ممکن است در یکی از این مراحل مدتها باقی بمانیم یا بین دو مرحله رفت و برگشت کنیم یا حتی بدون تجربه یک مرحله به مرحله بعدی برویم، به طور مثال گاهی بدون اینکه مرحله انکار را تجربه کنیم، وارد مرحله خشم میشویم. برای تجربه هر مرحله مدت زمان مشخصی وجود ندارد.
در چه زمانی نیاز است کمک بگیریم؟
متاسفانه در برخی موارد، سوگ با گذشت زمان بهتر نمیشود چرا که نمیتوانیم این فقدان و از دست دادن را بپذیریم. در صورت تجربه نشانههای زیر حتماً از یک روانشناس متخصص کمک بگیریم؛
- مشکل در انجام فعالیت های روزانه مانند رفتن به سر کار یا تمیز کردن خانه
- احساس افسردگی، غم و اندوه زیاد
- افکاری راجع به بیارزشی زندگی و یا صدمه زدن به خود
- سرزنش مداوم خود
روان درمانگر میتواند به ما کمک کند احساس های مرتبط با سوگ خود را درک کنیم. با سوگمان به طور سازنده مواجه شویم و آن را بهتر مدیریت کنیم. همچنین در مواقع بروز هیجان های شدید و ناتوان کننده با تشخیص یک روانپزشک از دارودرمانی در کنار روان درمانی میتوانیم استفاده کنیم.